هشتاد سال مردم شناسی در ایران (2)

پنج شنبه 25 آبان 1396برچسب:تاریخ مردم شناسی در ایران , دکتر غلامحسین صدیقی , دکتر احسان نراقی , دکتر علیمحمد کاردان , پیر بسن یه , مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی , تحقیقات عشایری , تحقیقات روستائی ,

:: 8:4 بعد از ظهر :: نويسنده : علیرضا آیت اللهی Alireza Ayatollahi

نخستین کتاب علمی مردم شناسی در ایران

نخستین کلاس دانشگاهی مردم شناسی

نخستین استادان ...

- بنابر این بازهم در مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی ، به عنوان مقدمه به مطالعاتی در این زمینه پرداختند :

- نخستین یا شاید از نخستین کتابای مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران که توسط بزرگانی فارغ التحصیل از فرانسه چون دکتر غلامحسین صدیقی – دکتر احسان نراقی – دکتر علیمحمد کاردان – و... اداره می شد ترجمه کتابی از بسن یه استاد دانشگاه نیس فرانسه بود :

انتشارات شماره 2 مؤسسه ( چاپ دوٌم (23 )

روش مردم شناسی

تالیف پیر بسن یه

با همکاری و ترجمه دکتر علیمحمد کاردان

چاپ و انتشار 1340 . 460صفحه – بها 40 ریال

« رساله ایست مختصر و مفید که راه تحقیق در مسائل مردم شناسی را ، بصورتی علمی ، به طالبان این علم می آموزد و به دانشجویان و دانش پژوهان شیوهء بررسی در مسائل اجتماعی جوامع محدود ، مانند عشایر و ایلات را نشان می دهد . در این رساله ، علاوه بر شناساندن شیوه های گوناگون تحقیق در اینگونه جوامع و چگونگی ثبت و ضبط وقایع شیوه برخورد محقق با مردم جوامع دور افتاده و محدود ( که خود امر بسیار دقیق و ظریفی است ) مورد بحث قرار گرفته است . نویسنده که خود در کشورهای آسیائی از طرف یونسکو مامور تحقیق در اینگونه مسائل و تدریس روش تحقیق بوده است ، با بیانی ساده ، راه پژوهش را تشریح کرده و کوشیده است که برای توضیح مطالب خود مثالهای جالبی از زندگانی اجتماعی اقوام آسیائی بیاورد .

به سبب استقبالی که از این رساله بعمل آمده است ، چاپ آن یکبار تجدید شده و متن فرانسه آن نیز در سلسله انتشارات مؤسسه به شماره 5 به چاپ رسیده است . »

در آن دوره سازمان ملل متحد به عنوان کمک به کشورهای در حال توسعه استادانی بزرگ را به ایران اعزام می داشته است .

پیر بسنیه ، استاد دانشگاه نیس ، طی سالهای 1338 ، که نخستین دوره آموزشی علوم اجتماعی در مؤسسه شروع شده است و نیمه دوٌم 1339 که خود به تدریس آن پرداخته است در ایران بوده علاوه بر 8 جلسه تدریس مردم شناسی که سابقه نخستین تدریس مردم شناسی ایران را به نیمه دوٌم سال 1339 می رساند ، تحقیقاتی در ایلات و عشایر ایران ، بخصوص ایل شاهسون ، و روستاهای آن کشور داشته است ؛ و به گفته ای از دستیاری دکتر علیمحمد کاردان ، فارغ التحصیل دوره ی دکتری دانشگاه ژنو در فلسفه و روانشناسی ، که برخی وی را نخستین استاد مردم شناسی در ایران معرفی کرده اند ، بهره می برده است . به گفته ای دکتر احسان نراقی نخستین یا از نخستین استادان مردم شناسی در ایران بوده است .

دکتر علیمحمد کاردان با علاقه ای وافر به روانشناسی اجتماعی که در مکتب فرهنگی مردم شناسی مشترک است از بنیانگذاران مردم شناسی علمی در ایران ، بخصوص در بخش فرهنگ معنوی است .

صفحه قبل 1 2 صفحه بعد

انسان شناسی ، مردم شناسی و فرهنگ شناسی ایران بزرگ . Anthropology,Ethnology,and Culture of Greater Iran

identification des sources de l'ethnologie d,Iran , et des Bibliographies

درباره وبلاگ

Anthropology,Ethnology,and Culture of Greater Iran . Alireza Ayatollahi با وجود تحصیلات کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری مردم شناسی ( در گرایشهای معماری و شهرسازی - فنٌی و اقتصادی ، و فرهنگی ) در دانشگاه پرووانس فرانسه و نهایتا" دعوت به عضویت در هیئت علمی آموزشی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1363 و تدریس مردم شناسی فرهنگی در سال 1365 در آن دانشگاه ، اذعان می کنم که در بدو امر مردم شناسی برای من علم نبود ؛ ابدا" علم نبود ؛ بیشتر یک تفنٌن بود : از سال 1335 به جمع آوری فولکلور یا فرهنگ مردم و تاحدودی مردمنگاری آگاهانه و غیر آگاهانه پرداختم . از سال 1345 وسیله ی خود نمائی و کسب شهرت بیشترم می شد و از 1351 اندک در آمدی از این راه . بعدها که در فرانسه به تحصیلات آمایش سرزمین و اقتصاد توسعه پرداختم متوجه شدم که بدون جامعه شناسی در کشورهای پیشرفته و مردم شناسی در کشورهائی نظیر ایران ، مدیریت و برنامه های فنٌی - اقتصادی آنچنان که باید و شاید به اهداف عالی خود نمی رسند . مردم شناسی یک مطالعه است ؛ یک علم به مفهوم حقیقیِ آن نیست ؛ و نتایجی که از مطالعه ی یک مردم شناس به دست می آیند نسبتا" صحیح اند و نسبتا" غلط : نه فقط مردم شناسی ، بلکه تمام علوم انسانی و اجتماعی « نسبی » هستند ؛ و چون ریاضیٌات به پاسخ هائی مطلق نمی رسند . علوم انسانی به همین دلیل روشی جامع و مانع و مسلٌم و مقبول همگان برای مطالعات خود ندارند .هرکسی با سلیقه و دیدگاه خود وارد آنها می شود و روشی پیشنهاد می کندکه باز این روشهای کار هم برخی بیشتر و برخی کمتر مورد قبول و استفاده سایر مطالعه گران قرار می گیرند . ناتوان تر از همه کسانی هستند که به ترجمه روش های مردم شناسی در سایر کشورها می پردازند که غالبا" در شناخت مردم ایران آنطور که باید و شاید کار آئی ندارند . روش و حوزه عمل این مطالعات سبب می شود که برخی « انسان » و به ویژه شیوه رفتار وی را ملاک عمل قرار دهند و به انسانشناسی anthropology معتقد باشند که انگلیسی زبانان دنیای غرب بیشتر در این طیف قرار می گیرند . برخی دیگر معتقدند که چوم اصل شناخت اجتماعی بر « روابط اجتماعی » است بنابر این اصل بر یک اجتماع ( مردم ) و شناخت آن به عنوان یک کل ، یعنی مردم شناسی ethnologie است که فرانسویان و اکثر تحصیلکردگان صادق فرانسه از این طیف اند . فرهنگ می تواند شامل قواعد رسمی و قوانین و مقررات ( که از جمله در جامعه شناسی مورد مطالعه قرار می گیرند )باشد ؛ امٌا چون حاصل رفتار ی عادٌی شده، رسم شده ، سنٌت شده ، و...در میان یک مردم است ، به خصوص در کشورهائی نظیر ایران ، مقتضی روش های شناخت مردم شناسانه است هرچند که اصطلاح فرهنگ شناسی culturologie نیز در دهه های اخیر باب شده باشد . از تدریس در این حوزه ، به خصوص در ایران ، بیزارم ؛ امٌا عاشق و حتی معتاد مطالعات مردم شناسی هستم ؛ و گرچه خود به خود هم به آن می پردازم ؛ امٌا بیشتر دوست دارم که در باره آن با دیگران هم شریک شوم . شما چطور ؟ .